Готовим ребенка к школе/Баланы мәктәпкә әзерлибез
6 Августа 2020
Баланы мәктәпкә әзерлибез
Татарстан фәннәр академиясенең квалификацияне күтәрү үзәге хезмәткәрләре уку елы алдыннан ата-аналарга балаларны мәктәпкә әзерләү буенча киңәшләр әзерләде.
Балага һәм аның тәҗрибәсенә карап, мәктәпкә кайту бер үк вакытта балада шатлык тудырырга мөмкин һәм шул ук вакытта киләчәк уку уңаеннан борчылу һәм борчылу китерергә мөмкин. Әмма мәктәпкә кайту, уку расписаниесенә кайту, дәресләр башланганчы иртә белән торулар, мәктәп әсбаплары һәм уку формасы сатып алу, һәм җәйге ялның ахыры баланы бәйрәм җәйләреннән хезмәт көзенә күчерә. Ял итүдән туктап көндәлек укуга күчү балага авыр, шуңа күрә алдан ук хәзерләнергә кирәк. Беренче чиратта, беркадәр вакыт эчендә беренче сентябрьгә кадәр катгый режимга кайтырга вакыт. Балаларны иртәрәк йокларга, будильник буенча тору мотивациясе барлыкка килсен өчен, барлык кызыклы эшләрне иртәнгә планлаштырырга.
Алдан төзелгән атналык расписание баланы яңадан төгәл тәртипкә өйрәтә. Расписаниегә күңел ачу чараларын гына түгел, мәктәпкә әзерлек буенча өй эшләрен дә кушарга кирәк.
Хәзер һәр уку елы өчен үтелгән материалны кабатлау буенча бик күп дәреслекләр бар. Дәресләргә көненә ярты сәгать вакыт кына бүлегез. Балагызның кыенлыклары килеп чыккан предметларга аерым игътибар итегез, әлегә моңа вакыт бар. Шуннан соң ул мәктәпкә тыныч һәм канәгать булып киләчәк.
Беренче сыйныф укучысын мәктәпкә ничек әзерләргә?
Кинәт үсеп җиткән нәниләр портфельләрне һәм мәктәп формасын карыйлар. Мәктәп кирәк-яраклары сатып алганнан соң, балаларда мәктәптә кирәкле күнекмәләр формалаштыру вакытын билгеләргә кирәк.
Үзлегегезгә хезмәт күрсәтү күнекмәләрен үстерегез
Беренче чиратта, беренче сыйныфка үз-үзеңә хезмәт күрсәтү күнекмәләре кирәк. Беренче сыйныфка балага тиз генә киенә белергә, өстәл янында пөхтә генә ашарга, кулларыңны вакытында юарга, үзеңнең бәдрәфтә хезмәт күрсәтергә, җентекләп һәм тиз генә портфель җыярга кирәк. Бу күнекмәләрне уен формасында өйрәтергә кирәк.
"Самолет 15 минуттан очып китә!" – уйнагыз. Шул вакыт эчендә бала, мәсәлән, киенергә һәм портфель җыярга тиеш. Бүләкләү системасын уйлагыз. Беренче сентябрьгә кадәр бер-ике атна алдан диварда атна расписаниесен элеп куегыз һәм, бала будильникка үзе уянган, юынган һәм җыенган көннәрне йолдызчыклар белән билгеләп куегыз.
Булачак укытучы белән аралашуны өйрәнегез
Балалар бакчасына йөрүче балаларга тәрбиячедән укытучыга күчүе кыен түгел. Бигрәк тә алар мәктәпкә әзерлек дәресләренә йөрмәгән очракта, "несадов булмаган" балаларга катлаулырак.
Баланы укытучы белән мөнәсәбәтләрне ничек төзергә өйрәтергә?
Балагыз белән өйдә "педагог һәм укучы"да уйнагыз, рольләрегезне үзгәртегез, аңа дәрестә һәм үзгәрешләрдә төрле ситуацияләр тәкъдим итегез.
Баланың кулын язырга әзерләгез
Мәктәптә беренче көннән үк яңа укучылар язарга кул әзерләячәк. Балагызга ярдәм итегез - аның вак моторикасын үстерегез.
Моның өчен күп уеннар бар: конструктор, бус һәм бисер җыю, өстәлдә вак предметларны тизлеккә әйләндерү, мозаика, пластилиннан көлчә, штриховка һәм рәсемнәрне буяу. Һәр бала да моның белән ялгыз шөгыльләнергә әзер түгел. Аның дәресләрендә катнашыгыз, үрнәк күрсәтегез.
Урта сыйныф баласын мәктәпкә ничек әзерләргә?
Август ахырына балалар дусларын сагына, җәйге тәэсирләре белән уртаклашырга ашыга. Баланың җитәрлек "темалар запасы" булсын өчен, калган вакыт аралыгында беренче сентябрьгә кадәр тәэсирләр өстәгез.
Баланы укырга этәрегез
"Җәйгә" исемлектән тыш, яраткан темаларга китаплар һәм журналлар уку, кроссвордлар чишү, компьютер уеннары урынына өстәл уеннарына уйнау файдалы.
Бала белән китапханәгә барыгыз. Хәзер аларда еш кына интерактив викториналар, бәйрәмнәр, яңа авторлар һәм китап геройлары белән танышулар уздырыла.
Бала белән ял вакытын бүлегез
Каникулларда төп бурычларның берсе - ял итәргә һәм йокларга. Өлгергәнлекне игътибар белән йокыга китегез һәм акрынлап балаларны иртәнге күтәрелешкә күчерегез. Кояшлы көннәрне тотыгыз, җәяүләп һәм велосипедта озак йөрергә, әлегә җылы сулыкларда йөзегез.
Югары сыйныф укучысын мәктәпкә ничек әзерләргә?
Профориентация планын уйлагыз, институтта курсларга язылыгыз, яшүсмернең психологик хәленә игътибар белән карагыз. Бәлки, укуы башланганчы психологка мөрәҗәгать итүнең мәгънәсе бардыр. Бу эмоциональ проблемалар очраганда да, булачак һөнәрне билгеләү өчен дә кирәк.
Өлкән сыйныф укучысы белән тигез хокуклылык позициясеннән булган вакыйгалар турында фикер алышыгыз
Югары сыйныф укучысы белән дөньядагы вакыйгалар турында фикер алышыгыз, аның сәясәткә, икътисадка, әдәбиятка, музыкага карашын тыңлагыз. Бергә тарихи яки фәнни-популяр фильмнар карагыз, аннары фикер алышыгыз. Кичләрен дачада балалар белән йолдызлы күк йөзен өйрәнегез, йолдызлыклар турында сөйләгез, фантазияләгез. Бәлки, сезнең балагыз сездән яхшырак берәр нәрсә белә торгандыр, ул сезне үзенең эрудициясе белән гаҗәпләндерер.
Балага көндәлек алып барырга тәкъдим итегез
Көндәлек алып барырга тәкъдим итегез. Шәхси казанышларны һәм җиңелүләрне аңлау, вакыйгаларны көн саен язып бару үз фикерләрен текстка формулировкалау күнекмәсен үстерергә ярдәм итәчәк.
Тик үз балаларыгызның шәхси көндәлекләрен укырга тырышмагыз, аларның үз пространствосы булырга тиеш.
Яшүсмернең чыгымнарын планлаштыру
Бала белән бергә сатып алу исемлеген, мәсәлән, мәктәпкә товарларны әзерләгез. Аңа сатып алуга бюджетны исәпләргә ярдәм итегез, кибетләргә походларны планлаштырыгыз. Сез моны, һичшиксез, беләсез, ә менә өлкән сыйныф укучысына йорт икътисадына өйрәнергә кирәк. Бу математикада да, планлаштыруда да өстәмә күнегүләр.
Хөрмәтле әти-әниләр, хәтерегездә тотыгыз, һәр кеше белән кала торган уртак истәлекләрдән дә кадерлерәк нәрсә юк! Балаларыгызны яңа шартларга җайлашу өчен кайгырту һәм ярдәм итү белән әйләндерегез!